Sluit

Accessibility overlays

Accessibility overlays zijn tools die als doel hebben de toegankelijkheid van een website te verbeteren. Wil je een overlay gebruiken? Zoek dan eerst uit of de overlay geschikt en nuttig is. Sommige overlays maken een website juist minder toegankelijk. Ook kun je een overlay niet gebruiken om een website aan de wet voor digitale toegankelijkheid te laten voldoen.

Op deze pagina:

Soorten accessibility overlays

Accessibility overlays hebben vaak de vorm van een addon, widget, extensie of plugin. Je kunt overlays indelen in 2 categorieën:

  1. Overlays waarmee bezoekers de weergave van een webpagina kunnen aanpassen. Met zo’n overlay wijzig je bijvoorbeeld het kleurcontrast of de lettergrootte, of laat je de tekst voorlezen. Deze overlays zijn vooral bedoeld om de bruikbaarheid van websites te vergroten.
  2. Overlays die proberen om toegankelijkheidsproblemen op een website automatisch te repareren. Deze ‘reparaties’ zijn niet altijd betrouwbaar en kunnen de hulpsoftware van bezoekers zelfs verstoren. 

Sommige overlays kunnen de hulpsoftware van bezoekers verstoren.

Risico’s van overlays

Het gebruik van accessibility overlays kan risico’s met zich meebrengen. Dat is vooral het geval bij overlays uit de tweede categorie. Toegankelijkheidsexperts raden dan ook af om dit soort overlays te gebruiken. 

Mogelijke risico’s zijn:

Overlay verstoort instellingen bezoeker

Bezoekers die hulpsoftware gebruiken hebben hun apparaten en browsers zo ingesteld dat zij er goed mee kunnen werken. De overlay-technologie kan die hulpsoftware in de weg zitten en gebruikersinstellingen overschrijven. Dan worden mensen gedwongen om de overlay te gebruiken in plaats van hun eigen hulptechnologie. Dat maakt de website voor sommige mensen minder toegankelijk.

Fouten repareren gaat niet (goed)

Met een overlay die fouten ‘repareert’ kun je een website niet volledig toegankelijk maken. Een dergelijke tool is op dit moment niet in staat om alle toegankelijkheidsfouten op te sporen. En de fouten die wél worden gevonden, kan een overlay vaak niet automatisch oplossen. Zo kan een overlay wel zien dat een alt-tekst ontbreekt, maar meestal (nog) niet zelf een goede alt-tekst schrijven.

Overlay slaat gevoelige informatie op

Sommige overlays detecteren automatisch of een bezoeker hulpsoftware gebruikt. Dat kan een privacyrisico zijn, omdat dit informatie geeft over de mogelijke beperking van de bezoeker.

Kan ik een overlay gebruiken?

Sommige overlays uit de eerste categorie kun je als overheidsorganisatie gebruiken. Elke overheidsorganisatie moet zelf beoordelen of een accessibility overlay betrouwbaar, geschikt en nuttig is. Neem daarbij de volgende punten mee:

  • Je kunt een accessibility overlay niet gebruiken om aan de wet voor digitale toegankelijkheid te voldoen. Dat kan alleen als de website zelf voldoet aan de verplichte toegankelijkheidseisen. Om aan de wet te voldoen moet je een toegankelijkheidsonderzoek uitvoeren, verbetermaatregelen doorvoeren en een toegankelijkheidsverklaring publiceren.
  • Zoek uit of de overlay die je op het oog hebt de toegankelijkheid of privacy op geen enkele manier schaadt. Vraag advies van een toegankelijkheidsexpert.
  • Beoordeel of de overlay voor jouw organisatie toegevoegde waarde heeft. Is het een verstandige besteding van het budget voor digitale toegankelijkheid? Bedenk dat de meeste bezoekers met een beperking zelf al de juiste apparaten en hulpsoftware hebben om websites goed te kunnen gebruiken.

Verklaring van EDF en IAAP

Zowel mensen met een beperking als toegankelijkheidsexperts maken zich zorgen over het gebruik van schadelijke accessibility overlays op overheidswebsites. European Disability Forum (EDF) en International Association of Accessibility Professionals (IAAP) hebben daarom op 17 mei 2023 een gezamenlijke verklaring over accessibility overlays gepubliceerd. 

In de verklaring uiten ze hun zorgen over de problemen die bepaalde overlays veroorzaken voor mensen met een beperking. Ze benadrukken dat website-eigenaren nooit technologie moeten gebruiken die hun website mogelijk ontoegankelijk maakt voor sommige bezoekers.

Logo's IAAP EU en European Disability Forum

Meer over accessibility overlays

Meer informatie over accessibility overlays vind je onder andere in de volgende Engelstalige artikelen:

Eerder publiceerden wij de volgende nieuwsberichten over dit onderwerp: